ΟΜΙΛΙΕΣ
(Χαλάνδρι, Σεπτέμβρης, 2013)
Προσφωνήσεις…
Σήμερα αρχίζει μια νέα σχολική χρονιά για τη νέα γενιά της πατρίδας μας.
Για το σχολείο σας, το Ριζάρειο Εκκλησιαστικό Λύκειο, αρχίζει, μετά από 170-χρόνια, μια νέα εποχή. Μια εποχή που φορείς του μηνύματός της είστε εσείς..
Μια εποχή μετάβασης...
Ζούμε σ’ έναν κόσμο θορυβώδη, αυτόν που κληρονομήσαμε και πρέπει να τον προσαρμόσουμε στα ανθρώπινα μέτρα, εκεί που θα απουσιάζει η ύβρις και θα κυριαρχεί το μήνυμα της αγάπης.
Το νέο περιβάλλον, και ιδιαίτερα το διαδίκτυο ως προσομοίωση των ανθρώπινων σχέσεων και η τηλεόραση ως ψευδαίσθηση επαφής με την πραγματικότητα, επιταχύνει την αποξένωση από τη ζωντανή εμπειρία. Η επαφή μας με τη φύση έχει διακοπεί και δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε το αληθινό από το εικονικό.
Ζούμε σ’ ένα τεχνητό περιβάλλον που κυριαρχεί η μονοδιάστατη γνώση. Αλλά, η μονοδιάστατη γνώση οδηγεί στο να χάσουμε την ουσιαστική παιδεία, τη γλώσσα, την ηρεμία, τη θρησκευτική μας πίστη, την αυθεντικότητα της ομορφιάς, την κομψότητα, τη χάρη του χειροποίητου πράγματος, τις ανθρώπινες σχέσεις, την εντιμότητα, τη χαρά,...
Η υποβάθμιση της ζωής είναι συνέπεια της απουσίας συστήματος αξιών και πραγματικής παιδείας.
Νέες και Νέοι
Το ανθρώπινο δυναμικό του σχολείου σας και η διοίκηση του Ριζαρείου Ιδρύματος εστιάζουν το ενδιαφέρον και την αγωνία τους στο να σας δημιουργήσουν συνθήκες μαθησιακές και μαθητικής ζωής που να ελαχιστοποιούν τα προβλήματα του σημερινού κοινωνικού περιβάλλοντος.
Η ανθρώπινη επικοινωνία, η επαφή με τη φύση, η απόκτηση δεξιοτήτων, η σωστή αξιοποίηση του διαδικτύου, η αγάπη στη γνώση, η άσκηση της ελευθερίας, η διαχείριση της διαφωνίας, ο σεβασμός των εκφράσεων τέχνης, η άθληση θα είναι κάποιες από τις συνιστώσες της συνολικής φροντίδας προς εσάς του σχολείου σας.
Νέες και Νέοι
Πρέπει να αγαπήσετε τη λυκειακή περίοδο της ζωής σας. Δεν υπάρχει άλλη ωραιότερη. Είναι η περίοδος διαμόρφωσης της προσωπικότητά σας και μαζί το βάθρο πάνω στο οποίο θα στηρίξετε το γνωσιακό σας οικοδόμημα. Είναι η περίοδος που πρέπει να μάθετε να δέχεστε τις δίκαιες κριτικές. Θα τις αναγνωρίσετε, γιατί είναι εκείνες που επαληθεύουν τις αμφιβολίες που σας διακατέχουν. Σε καμιά όμως περίπτωση δεν πρέπει να κλονίζεστε από εκείνες τις κριτικές που η συνείδησή σας τις αποκρούει.
Ζούμε, από τη σκοπιά της ιστορίας, στον καλύτερο δυνατό από τους κόσμους που έχουν υπάρξει, παρά την κρίση που πλανιέται πάνω από τον πλανήτη μας και μαστίζει, ιδιαίτερα, τη χώρα μας. Φυσικά ο κόσμος αυτός είναι κακός, γιατί υπάρχει κάποιος καλύτερος, και γιατί η ζωή μάς κεντρίζει να αναζητάμε κάποιον καλύτερο. Και πρέπει να συνεχίσουμε την αναζήτηση αυτή. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο κόσμος είναι κακός…
Ποιο είναι όμως το νόημα του κόσμου;
Όταν ένας νέος ή νέα γνωρίσει την ομορφιά του ανοιξιάτικου δάσους, την ομορφιά των λουλουδιών, την υπέροχη πολυπλοκότητα κάποιου ζωικού είδους, είναι αδύνατο να μην κατανοήσει το περιεχόμενο του νοήματος του κόσμου….την έκφραση της θεϊκής σοφίας.
Νέες και Νέοι
Το παρόν του μέλλοντος είναι η νεολαία μας, είστε εσείς... Το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο και οι εμπειρίες από το παρόν και το παρελθόν στοιχειοθετούν για τις νέες και τους νέους το μήνυμα: «Διδαχτείτε από την ιστορία και υιοθετείστε την αμφισβήτηση. Αλλά, πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να καταργήσετε με τρόπο αυθαίρετο στοιχεία του πολιτισμού μας, χωρίς να γνωρίζετε τις επιπτώσεις τους στην πορεία της κοινωνίας μας. Άλλωστε, η επιλογή των διατηρητέων γνώσεων και στάσεων είναι αποτέλεσμα πολύχρονης δοκιμασίας. Ακόμα, πρέπει να σέβεστε την ιστορική διαδρομή της κοινωνίας μας, τους θεσμούς της, τις αρχές της δημοκρατίας και την παράδοσή της, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας και να δίνετε νόημα στην υπευθυνότητα και την αμφισβήτηση…Διατηρείστε ζωντανή την ελπίδα, μάθετε να συνδιαλέγεστε με την αβεβαιότητα, αξιοποιείστε τον άνεμο των αλλαγών, επικοινωνείτε με τον Άλλο. Μην ξεχνάτε: η επικοινωνία δεν είναι τίποτε άλλο εκτός από ανταλλαγή ασήμαντων συνήθως δεδομένων και προπαντός παιχνίδι γοητείας και άσκηση ελευθερίας...».
Νέες και Νέοι
Αν ιχνηλατήσετε την πορεία των μεγάλων μας ποιητών, του Γιώργου Σεφέρη και του Οδυσσέα Ελύτη, θα διαπιστώσετε ότι: Ο πρώτος αναζήτησε χαμηλόφωνα την πορεία μιας ελληνικής συνείδησης που περιπλανήθηκε στο χρόνο. Ο δεύτερος βυθίστηκε στην αισθητική αντίληψη μιας Ελλάδας που επουλώνει τις πληγές της όπως οι στοιχειώδεις οργανισμοί της θάλασσας…Θα ανακαλύψετε δύο όψεις της ίδιας πατρίδας: του πνευματικού κόπου και της χαράς των αισθήσεων. Θα ανακαλύψετε την ελπίδα… να αναγεννήσετε τη δοκιμαζόμενη πατρίδα μας.
Αφού σας ευχηθώ μια δημιουργική και ευχάριστη σχολική χρονιά, κλείνοντας θέλω να σας τονίσω: η ζωή είναι γεμάτη γοητεία και απρόβλεπτη περιπέτεια. Μόνο η έλλειψη φαντασίας και θάρρους συσκοτίζει την απεραντοσύνη της.
Η πατρίδα μας με τη διαφάνεια και φωτεινότητα που διαθέτει, το σχολείο με την ηθική κληρονομιά των Αδελφών Ριζάρη και η καθαρότητα η δική σας συγκροτούν το περιβάλλον να δείτε τον κόσμο με μια ματιά, ματιά πλατιά όπου ο κόσμος γίνεται όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς… (Ο. Ελύτης).
Τέλος, θέλω να ζητήσω τη βοήθεια των οικογενειών σας ώστε το σχολείο σας να μπορέσει ανταποκριθεί στο όραμα των Αδελφών Ριζάρη, αποδίδοντας στην κοινωνία ενεργούς πολίτες εμποτισμένους με τις αρχές της δημοκρατίας και την ομορφιά της χριστιανικής πίστης.
Ο. Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Π.Ι.
Πρόεδρος του Ριζαρείου Ιδρύματος